EnglishWażnym krokiem w historii lotnictwa, a przynajmniej angielskiej, był debiut F-35 – najnwoszego samolotu Lockheed Martin podczas międzynarodowych pokazów lotniczych w Fiarford, które miłośnicy lotnictwa nazywają także „Tatooo”.
W Fairford odbyły się testy i prezentacji nowego myśliwca, który po tygodniu był też gwiazdą Farnborough Air Show.
Testy były skierowane do szerokiego grona odbiorców, począwszy od fanów przez ekspertów z branży i firmy zaangażowane w projekt do rządów krajów zaangażowanych w proces podejmowania decyzji i oceny wymiany F-16, które obecnie tworzą trzon wielu państw z NATO, patrząc na stopniowy zanik Tornado w zachodnim niebie.
Od dawna Fairford to miejsce, gdzie pierwsze owoce są przedstawiane publicznie: Tomcat w 1976 ,MiG-23 w 1991 roku, Typhoon w 1995 roku, V -22 Osprey w 2006 i japoński Kawasaki P1 w ubiegłym roku.
Debiut F-35 został pominięty dwa lata temu, gdy pożar silnika Pratt & Whitney F135 doprowadził do zniszczenia samolotu; jako środek ostrożności cała flota na początku 2014 roku została uziemiona do czasu zakończenia głębokiego dochodzenia. Chociaż była jeszcze nadzieja na to pojawienie się samolotu na angielskim niebie, to poprzez roztropność rządu USA została ona rozwiana.
Ilość gości na pokazach Royal International Air Tattoo, którzy w tym roku uczestniczyli w Fairford to ponad 150.000 osób, według szacunków organizatorów. Odwiedzający byli pierwszymi, poza Stanami Zjednoczonymi, którzy mogli zobaczyć na własne oczy możliwości tego naddźwiękowego samolotu w trzydniowym spektaklu i towarzystwie swojego starszego brata, F-22, który powrócił po kilku latach nieobecności w angielskim niebie.
Na RIAT 2016 gwiazdami były dwa F-35B należące do US Marine Corps – model, który Wielka Brytania będzie używać oraz trzeci samolot – w barwach angielskiego lotnictwa w wersji F-35B w wersji V.S.T.O.L. (Vertical Short Take Off and Landing). Maszyny wyraźnie pokazują typowe zdolności a’la Harrier i wiele więcej.
Przez kilka miesięcy w Wielkiej Brytanii prowadzone były rozmowy na temat „F-35”.
Minister Obrony Narodowej podkreślił, że „wprowadzenie F-35 w RAF oraz w Royal Navy, osłabionych przez długi czas poprzez uziemienie Harrierów, jest kamieniem milowym w ewolucji naszego lotnictwa wojskowego, pozwalając krajowemu przemysłowi przyczynić się do budowy F-35 o 15% całego projektu. Wcześniej, ówczesny premier, David Cameron ogłosił na początku tego roku, że przyspieszy zakup pierwszych 24 ,a decyzja ta pozwoli wyposażyć dwie pierwsze eskadry – NAS 809, które zostało przeniesiony do bazy RAF w Cottesmore wraz z pozostałymi Harrrierami RAFu przed uziemieniem i wykorzystaniem floty, która będzie operować z dwóch nowych brytyjskich lotniskowców począwszy od kwietnia 2023. Jakiś czas później, w maju, na konferencji prasowej w Londynie, dowódca Air CDRE Harvey Smyth, poinformował prasę, że „617 Sqn ‚Dambusters’ będzie pierwszą eskadrą RAFu latającą nowym myśliwcem do stycznia 2018 r. ”
Andy Armstrong, Air Tattoo Chief Executive, w jednym ze swych pierwszych przemówień, z myślą o publiczności, którzy uczestniczyli pokazach w tym roku, powiedział: „Niewątpliwie F-35 na angielskim niebie będzie rzeczą wspólną dla przyszłych pokoleń, ale w ten weekend, wszystkich tych, którzy tu będą pokażemy przyszłość. We wszystkich latach Tattoo miał zaszczyt prezentować najbardziej znane samoloty w europejskiej przestrzeni powietrznej, ale niewiele z nich było tak ważnych jak ten samolot, który zapewnia nowy potencjał obronny, jak F-35. ”
Obok F-35, z powrotem na angielskim niebie zaprezentował się F-22, jeden z klejnotów koronnych lotnictwa wojskowego USAF nie zapominając o unikalnych możliwościach tego 5. generacji myśliwca. Pod względem wydajności jest oczywiste, że pilot nie ujawnia prawdziwych możliwości tego urządzenia, a jedynie daje publiczności wspaniały pokaz – przyjemny i nie ogłuszający, ale bardzo uprzejmy do oglądania. Szybkość i zwinność możliwa jest dzięki silnikowemu ‚wektorowaniu ciągu „(czyli zdolności do zmiany siły ciągu silnika w innym kierunku od osi wzdłużnej). Maszyna reaguje na polecenia w tworzeniu krzywych i potrafi wykonać łuk 360°w wąskim obwodzie podstawy, co w przeszłości było możliwe tylko na A-10. F-22 wraca po nieobecności trwającej sześć lat, w rękacg majora Dana ‚Rock’ Dickinson, który należy do F-22 Demo Team z siedzibą w Wirginii, Langley.
W 1991 roku US Air Force rozpoczęła przetarg na myśliwiec przewagi powietrznej nowej generacji; pierwszy model standardowy poleciał 6 lat później, a następnie wszedł do służby w grudniu 2005 roku. F-22 może polegać na swoich cech konstrukcyjnych, które tworzą go „niewidzialnym” lub „stealth”, jak mówimy dziś zwykle odnosząc się do radarów, które zostały zaprojektowane do wyśledzenia samolotu z bardzo różnych pozycji.
Warto dodać, że jest on wyposażony w obszerny pakiet zaawansowanych czujników, które pozwalają na to, aby poradzić sobie z walką powietrze-powietrze bez zagrożenia „zauważenia”. Stosowany również w misjach Close Air Wsparcia lub ataku naziemnego, F-22 sprawdził się bardzo dobrze w Syrii we wrześniu 2014 roku, przy użyciu bomb precyzyjnych.
Wracając do wypowiedzi Andy Armstrong, który dodaje na zakończenie swojego wystąpienia „The Air Tattoo, w ten weekend, będzie patrzeć w przyszłości i kilka samolotów będzie mogło naśladować cechy i zwinność F- 22. Ale przede wszystkim obecność tego mistrza w RAF Fairford jedynie podkreśla szczególną przyjaźń między Air Tattoo i US Air Force, a to daje nam nadzieję na powrót w przyszłym roku 14, 15, 16 lipca 2017.”.
…….
Teraz przedstawiamy zdjęcia, które mówią lepiej niż słowa. Mamy nadzieję, że przekonaliście się, aby być tam w 2017 roku, a obiecane jest około 250 samolotów i także angielskie niebo które jest zaskakujące w każdym tego słowa znaczeniu. Raz szare niebo, i w najmniej spodziewanym piękny błękit.
Tekst i zdjęcia: GIANLUCA STORTI and FRANCO GUALDONI.
